Het Vleermuisprotocol 2021 beschrijft het benodigde onderzoek om de kans op aanwezigheid of afwezigheid van vleermuizen en gebiedsfuncties voor vleermuizen afdoend vast te stellen voor ruimtelijke ordeningsprocedures. Bevoegde gezagen gebruiken het protocol bij hun beoordeling van vergunning- en ontheffingaanvragen voor de Wet natuurbescherming. Het protocol wordt 1 januari 2021 van kracht.

Het Vleermuisprotocol is de kwaliteitsstandaard voor de (lastige) vleermuisinventarisaties die vaak nodig zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. De brancheorganisatie Netwerk Groene Bureaus en de Zoogdiervereniging ontwikkelden in 2009 in overleg met de toenmalige Dienst Landelijk Gebied en de toenmalige Gegevensautoriteit Natuur het eerste Vleermuisprotocol. Het protocol wordt in het Vleermuisvakberaad door deskundigen van het Netwerk Groene Bureaus, de Zoogdiervereniging en bevoegde gezagen regelmatig geëvalueerd en zonodig geactualiseerd. Met het protocol zijn zowel bedrijfsleven, overheid als adviesbureaus gebaat.

Doel van het protocol
Het protocol heeft tot doel het belang en de functies van gebieden voor soorten vleermuizen effectief vast te stellen voor de Wet natuurbescherming. Het is een hulpmiddel voor deskundige vleermuisonderzoekers en de beoordelaars van vleermuisonderzoek om te bepalen wat een juridisch redelijke onderzoeksinspanning is voor een specifieke locatie.

Het protocol bundelt daartoe de bestaande kennis over onder meer de beste veldcondities, de perioden voor onderzoek, het aantal en de duur van veldbezoek en de toe te passen methoden. Het protocol geeft niet aan onder welke condities vleermuizen al dan niet voorkomen, maar onder welke condities de aanwezige vleermuizen het best kunnen worden waargenomen.

Juridische zekerheid
Het protocol is opgesteld om het onderzoek voor de Wet natuurbescherming optimaal te laten verlopen. Wanneer het protocol in essentie is gevolgd, bestaat grote mate van juridische zekerheid dat voldaan is aan een wettelijke en maatschappelijk verantwoorde inspanning om na te gaan of soorten en functies van gebieden in het geding zijn. In het bijzonder wanneer de aanwezigheid van gebiedsfuncties of soorten wordt uitgesloten, zou een onderzoek volgens het protocol als juridisch voldoende moeten worden aangemerkt. Het protocol is geen star voorschrift: mits afdoende gemotiveerd, is afwijken van het protocol mogelijk.

Het toepassen van het protocol geeft grote mate van zekerheid dat het bevoegd gezag bij de aanvraag van een Verklaring Van Geen Bezwaar bij de Omgevingsvergunning of ontheffing voor de Wet natuurbescherming geen aanvullend inventarisatieonderzoek verlangt en dat een onderzoek stand houdt in een eventuele juridische procedure. De gegevens uit het onderzoek volgens het protocol vormen ook de basis voor het nemen van begeleidende maatregelen.

Het Vleermuisprotocol 2021 is beschikbaar op www.netwerkgroenebureaus.nl/vleermuisprotocol of bij ons op te vragen.