Provincie Drenthe is verantwoordelijk voor realisatie van de Natura 2000-doelstellingen in de daarvoor aangewezen Natura 2000-gebieden. Hiertoe behoren ook doelstellingen voor behoud en herstel van aangewezen habitattypen. Om inzicht te krijgen in de voortgang van het behalen van deze doelstellingen laat de provincie inventarisaties uitvoeren. Zo ook voor het Natura 2000-gebied Drentsche Aa, een beekdalgebied met een hoge botanische waarde.
In de periode 2015-2017 zijn de terrestrische habitattypen van dit gebied in kaart gebracht. In 2018 was het de tijd om de aquatische habitattypen te karteren.
Op basis van deze inventarisatie kan beoordeeld worden hoe effectief het huidige beheer is voor de aanwezige watervegetaties. Hierbij is specifiek gelet op vegetaties die onderdeel zijn van het habitattype Beken en rivieren met waterplanten (H3260, subtype A). Voor dit habitattypen heeft Nederland in Europees verband een extra grote verantwoordelijkheid vanwege de relatief veelvoorkomende en diverse vegetaties binnen dit type in Nederlandse wateren.
Toelichting werkzaamheden
Om alle aanwezige aquatische vegetatietypen goed in kaart te brengen is de gehele beekloop van de Drentsche Aa inclusief een deel van de zijsloten geïnventariseerd. Dit was een behoorlijke opgave, zeker gezien de bijzondere weersomstandigheden tijdens de uitvoering.
Te voet is de bovenloop en een deel van de middenloop van de beek geïnventariseerd. Hiervoor moesten niet zelden kniehoge tot meer dan manshoge begroeiingen doorkruist worden. Dit was zeer intensief werk, zeker in de tropische weersomstandigheden van de zomer van 2018. De middenloop en benedenloop zijn waar mogelijk vanuit een kano geïnventariseerd, en diezelfde omstandigheden wierpen ook hier obstakels op: door de lage waterstanden was de beek op enkele plekken zelfs per kano moeilijk te bevaren.
De droogte en hitte van de zomer van 2018 hebben deze inventarisatie gemaakt tot een uitdagende klus. Onderweg bood de beek afwisselend weidse gezichten, maar ook besloten bijna mangrove-achtige aanblikken. Waarmee de soms zware omstandigheden zeker zijn verzacht.
Uitkomsten inventarisaties
Grote delen van de Drentsche Aa zijn rijk begroeid met watervegetatie. Het grootste deel behoort echter niet tot een habitattype. Het betreft vegetaties waarin algemene soorten zoals Schedefonteinkruid, Gele plomp, Smalle waterpest en/of Drijvend fonteinkruid domineren. Ook Kleine egelskop en Pijlkruid zijn plaatselijk algemeen in de beek. Hoewel deze vegetaties geen wettelijke bescherming genieten, bieden ze vaak wel een mooie aanblik en dragen ze bij aan de biodiversiteit van het gebied.
Het enige habitattype dat voorkomt in de beek is Beken en rivieren met waterplanten (waterranonkels) (H3260A). Meestal betrof het een variant waarin sterrenkroos-soorten het beeld bepalen, soms samen met andere waterplanten. Ook vegetaties met Waterviolier en Rossig fonteinkruid behoren tot het habitattype en zijn op enkele plekken aangetroffen. De voor dit habitattype kenmerkende waterranonkel-soorten zijn op slechts enkele plekken gezien in de beek. Het algemeenst is Fijne waterranonkel en de zeldzame Klimopwaterranonkel is op één plek in een zijslootje van de beek gezien.
