Ecologisch beheer van de gemeentelijke bermen in het buitengebied is een veelbesproken onderwerp, vanwege initiatieven als Heel Drenthe Zoemt, Nederland Zoemt en Mijn Berm Bloeit. Het doel van ecologisch bermbeheer is het bevorderen van inheemse bloeiende planten en daarmee de biodiversiteit. Een kruidenrijke berm vormt namelijk een leefgebied en voedingsbron voor onder andere vlinders, bijen, vogels en kleine zoogdieren. Maar wat houdt deze vorm van beheer in, welke mogelijkheden zijn er binnen ecologisch bermbeheer en welke kansen biedt dit beheer, wat zijn de kosten en eventuele knelpunten? Het beantwoorden van deze vragen vraagt om het vaststellen van een lokale aanpak om tot een effectief en efficiënt ecologisch bermbeheer te komen.
Uitgangspunten van ecologisch bermbeheer
Een belangrijk uitgangspunt van ecologisch bermbeheer is verschraling; een lagere voedingstoestand van de bodem resulteert in een groter aandeel aan kruiden die er kunnen groeien. Om de ideale voedingstoestand te bereiken zijn diverse beheervormen mogelijk, die afgestemd kunnen worden op de huidige natuurwaarde van de berm of de voedselrijkdom van de bodem. Zo wordt lokaal de best passende vorm van ecologische bermbeheer toegepast om de biodiversiteit te maximaliseren. Daarnaast is het door prioritering mogelijk om de totale beheerinspanning af te stemmen op het beschikbare budget
Voordelen van ecologisch bermbeheer
Het uitvoeren van ecologisch bermbeheer heeft vele voordelen. Niet alleen leidt het uiteindelijk tot een grotere soortenrijkdom (en dus biodiversiteit) en een hogere belevingswaarde, maar ecologisch bermbeheer kan ook bijdragen aan de beheersing van de eikenprocessierups. Dit door het stimuleren van de aanwezigheid van natuurlijke predatoren van deze soort. Daarnaast draagt een kruidenrijke berm bij aan verbindingen tussen natuurgebieden en daarmee de ontsnippering van de natuur. Lokaal kan ecologisch bermbeheer op termijn leiden tot minder bestrijding van onkruiden en plaagsoorten in aangrenzende agrarische percelen. Vanuit de berm zullen minder ‘onkruiden’ zich verspreiden naar aangrenzende percelen, doordat de planten van schralere bermen minder goed groeien in de voedselrijke omstandigheden van de agrarische percelen. Voor de agrariër kan het zelfs betekenen dat er een spuitgang minder nodig is.
Wat ATKB voor u kan betekenen
ATKB kan u als gemeente op diverse manieren adviseren op het gebied van ecologisch bermbeheer:
- meedenken en adviseren in beheer- en beleidskeuzes;
- verkenning van het huidige en potentiële biodiversiteitsniveau van de bermen (nulmeting);
- verkenning van kansrijke locaties voor verschillende typen van ecologisch bermbeheer;
- opstellen van een bermbeheerplan;
- evaluatie van het beheer en de resultaten.
Onze adviseurs hebben ruime ervaring in het meedenken in het bermbeheer en het inschatten van natuurwaarden en potenties van de bermen in het buitengebied en denken graag met u mee.
