In de Rotterdamse haven is het een drukte van belang met schepen, containers en vrachtwagens. In de hectiek van de haven voert ATKB bodem- en waterbodemonderzoek uit voor Havenbedrijf Rotterdam (HbR). Iedereen begrijpt dat dit werk specifieke veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. We gaan in gesprek over veilig werken in de Rotterdamse Haven met Thomas Ligtenberg (adviseur landbodem en veiligheid, HbR), Amanda Boom (adviseur ATKB) en Paul Feenstra (KAM-coördinator ATKB).
Veiligheid gaat niet om regels, het gaat om bewustzijn
Thomas: “Veiligheid speelt een belangrijke rol bij het Havenbedrijf. HbR is als ontwikkelaar en beheerder van de haven o.a. verantwoordelijk voor de land- en waterbodems en de openbare infrastructuur. HbR besteedt diverse onderzoeken uit aan adviesbureaus, zo voert ATKB waterbodemonderzoeken uit in de haven. Ook als opdrachtgever ben je verantwoordelijk voor veilig werken.” Paul: “Het begint al bij het aanbestedingstraject. Dat gaat bij het Havenbedrijf niet alleen om prijs of zo slim en snel mogelijk werken. Een belangrijke vraag van HbR is “zijn jullie actief met veiligheid bezig?”. Daarbij moeten we verantwoorden op welke manier we met veiligheid bezig zijn. Bij ATKB werken we, naast VCA**, met de Safety Culture Ladder aan een omgeving waarin veiligheid een bewustwording is. Veiligheid gaat niet om regeltjes, veiligheid gaat om bewustzijn. Dus stellen werknemers zichzelf de vraag “Kan ik dit werk hier nu veilig doen?” voor ze aan het werk gaan.”
"Samen werken voor veiligheid brengt voordelen met zich mee"
Amanda: “De rol van het Havenbedrijf als opdrachtgever is in de loop van de jaren veranderd, eerder ging het meer om het naleven van regels nu ligt tevens de nadruk op het bewustzijn van een veilige werkplek. Aan de voorkant worden de risico’s in beeld gebracht. Tijdens de voorbereiding en uitvoering stelt HbR kritische vragen, maar is altijd meedenkend. Ze lopen voorop met het samenwerken in de keten. We ervaren een goede samenwerking om tot veiliger werken te komen.” Thomas: “Dat is zeker de bedoeling, wij ervaren ook dat steeds meer (grote) aannemers de zaken goed op orde hebben. ATKB is open in haar communicatie, wij hebben volledig inzicht in de stand van zaken bij ATKB. Samen werken aan veiligheid brengt voordelen mee. Met de verschillende contractpartners samen overleggen we om knelpunten te bespreken en positieve ervaringen te delen (lessons learned). Zo werken we nu aan een werkbaar veiligheidssysteem zodat veldwerkers maar één keer informatie op een formulier hoeven in te vullen. Systemen/processen moeten ook werkbaar zijn. Dat komt de veiligheid ten goede.”
Veiligheid in de praktijk
Amanda: “Veiligheid heeft prioriteit bij het Havenbedrijf. En niet alleen op papier. Als de planning van werk wordt aangepast wegens veiligheidsredenen dan is daar begrip voor. Maar ook vanuit de bezoeken in het veld volgen concrete verbeteringen. Zo hebben we gezocht naar een middel om veiliger te kunnen werken op taluds. Daarvoor zijn we gekomen tot de ontwikkeling van een trapje waarvan de veldwerkers dankbaar gebruik maken.”
Thomas: “Door dit soort ontwikkelingen te delen met al onze contractpartners werken niet alleen de veldwerkers van ATKB veiliger, maar alle veldwerkers in ons werkgebied. We delen onze kennis en ervaringen en leren van elkaar. Bij ATKB wordt tijd vrijgemaakt om bewust met veiligheid bezig te zijn, dat is wat we willen zien bij onze aannemers. Bij een veldbezoek bleek dat er op een deel van het terrein nog intensief met containers werd gereden, tegen de afspraken in. Het veldwerk kon op die manier geen doorgang vinden. Door een pragmatische verschuiving in de planning en locatie van de werkzaamheden kon het onderzoek toch doorgang vinden. Dat is wat we willen zien; dat daar mensen staan die niet alleen de formulieren volgen, maar echt om zich heen kijken en zich bewust zijn van de veiligheid van de mensen om hen heen en voor zichzelf. We willen dat iedereen weer veilig thuiskomt. “
Paul: “Samen met opdrachtgevers als HbR komen we écht tot een veiliger werkklimaat. Er is ruimte en tijd om locatiebezoeken uit te voeren. En dat is met alle veiligheidsmaatregelen in de haven niet een kwestie van “even in de auto stappen”. Dat vergt voorbereiding. Deze samenwerking helpt ons om een stapje te klimmen op de Safety Culture Ladder. En dat is niet omdat we hoger op die papieren ladder willen staan, maar omdat we willen dat iedereen veilig en gezond zijn werk uit kan voeren. Veiligheid kan alleen samen.”